Działania teatralne w Muzeum Łazienki Królewskie w listopadzie 2023
W artystycznym świecie dwóch braci Tetmajerów
18 listopada 2023 r.
Pałac Myślewicki
g. 11:00–13:00
Spotkanie wokół prac teatralno-dramatycznych Włodzimierza Przerwy-Tetmajera i dramatów Kazimierza Przerwy-Tetmajera połączone z czytaniem wybranych fragmentów dzieł literackich i ich analiza.
Spotkanie zorganizowane we współpracy z Pracownią Historii Dramatu 1864–1939 przy Instytucie Literatury Polskiej Wydziału Polonistyki UW (prof. dr hab. Maria J. Olszewska, dr hab. Karol Samsel, dr Agnieszka Skórzewska-Skowron).
Wstęp: wolny w ramach programu MKiDN „Kultura Dostępna”, zapisy: rezerwacje@lazienki-krolewskie.pl
„Noc listopadowa” w Łazienkach. Dwudniowe seminarium dramatologiczno-teatrologiczne
25 i 26 listopada 2023 r.
Pałac Myślewicki
Wstęp wolny w ramach programu Kultura Dostępna
g. 10.00 -16.00 (sobota)
1. Rafał Węgrzyniak, „Geneza Nocy listopadowej Stanisława Wyspiańskiego i dzieje jej powstawania”
2. Jagoda Hernik Spalińska „Krótki wstęp do teorii dramatu wg Stanisława Wyspiańskiego (na podstawie jego listów, wywiadów oraz Studium o Hamlecie)”.
3. Czytanie scen I-V „Nocy listopadowej” z podziałem na role oraz interaktywnymi komentarzami uczestników i wykładowców Jagody Hernik Spalińskiej i Rafała Węgrzyniaka.
Wśród zagadnień poruszanych w komentarzach znajdą się:
– warstwa historyczna treści i poszczególnych postaci
– warstwa zaczerpnięta z antyku greckiego
– inspiracje intelektualne St. Wyspiańskiego obecne przy powstawaniu „Nocy listopadowej”
– wymiar symboliczny dzieła
– dziedzictwo romantyzmu
– „Noc listopadowa” jako libretto dramatu muzycznego w stylu Richarda Wagnera
– analiza dramaturgiczna
g. 10.00-13.00 (niedziela)
1. Odczytanie z podziałem na role scen VI-X oraz interaktywnymi komentarzami uczestników i wykładowców Jagody Hernik Spalińskiej i Rafała Węgrzyniaka przy użyciu tych samych założeń interpretacyjnych i poznawczych.
2. Omówienie dziejów scenicznych „Nocy listopadowej”. Prezentacja dokumentacji wybranych inscenizacji.
Dr hab. Jagoda Hernik Spalińska – teatrolog, historyk teatru, krytyk, dramatolog. Profesor w Instytucie Sztuki PAN, w Pracowni Teatru. Autorka trzech książek: „Wileńskie Środy Literackie 1927-1939” IBL, Warszawa 1998; „Życie teatralne w Wilnie podczas II wojny światowej”, IS PAN, Warszawa 2005; „Anty-Ifigenia”, IS PAN Warszawa 2015. W 2000 r. obroniła doktorat, a w 2015 r. uzyskała habilitację. W latach 2005-2010 pracowała w Laboratorium Dramatu. W 2009 r. została współzałożycielem ( z T. Słobodziankiem i R. Pawłowskim) i nauczycielem Szkoły Dramatu LD. Obecnie w Instytucie Sztuki odpowiada za kierunek teatrologiczny Studiów Podyplomowych IS PAN. Od listopada 2019 r. redaktor naczelny tygodnika – portalu „teatrologia.info”. Teksty z historii teatru drukowała w „Pamiętniku Teatralnym”, „Notatniku Teatralnym”, litewskiej „Menotyre”, o współczesnym teatrze m.in. w „Dialogu”, „Teatrze”, „Didaskaliach”, litewskim „Teatrasie” (ogółem ok. 200 publikacji). Oprócz podstawowego zainteresowania, jakim jest historia i współczesność teatru, zajmuje się krytyką i dramatologią.
Rafał Węgrzyniak – historyk i krytyk teatru. Absolwent Wydziału Wiedzy o Teatrze Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej w Warszawie (1983). Autor »Encyklopedii „Wesela” Stanisława Wyspiańskiego« (Wrocław 1991; Kraków 2001) i „Procesów doktora Weicherta” (Warszawa 2017) oraz ponad 700 rozpraw, szkiców i recenzji. W Instytucie Sztuki PAN w Warszawie pracował jako redaktor kwartalnika naukowego „Pamiętnik Teatralny” (1991-1998). Był także wieloletnim współpracownikiem „Teatru”, „Dialogu”, „Didaskaliów” oraz „Notatnika Teatralnego”. Jest laureatem przyznawanej przez Związek Artystów Scen Polskich Nagrody im. Leona Schillera (1993). Pracuje obecnie w Instytucie Teatralnym. im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie.
Wstęp: wolny w ramach programu MKiDN „Kultura Dostępna”, zapisy: rezerwacje@lazienki-krolewskie.pl
Cztery obrazy z „Nocy listopadowej” Stanisława Wyspiańskiego. Spacer historyczno-teatralny w Łazienkach
29 i 30 listopada 2023 r., godz. 18:00-19:00
Start: Pałac Myślewicki
Jeśli chcesz poznać kulisy tworzenia przez Stanisława Wyspiańskiego „Nocy listopadowej” i usłyszeć o wpływie Łazienek Królewskich na kształt dramatu, weź udział w spacerze szlakiem tego niezwykłego dramatu.
Spacer odbędzie się 29 i 30 listopada 2023 r. o godz. 18.00 (start – przed Pałacem Myślewickim). Podczas spotkania odwiedzimy te miejsca w Łazienkach, które wypłynęły na kompozycję dramatu: Podchorążówka (obraz I „W Szkole Podchorążych”), Pomnik Jana III Sobieskiego (obraz III „Pod posągiem Sobieskiego”), Przedsionek Pałacu na Wyspie (obraz VIII „W Pałacu Łazienkowskim”) oraz Amfiteatr (obraz IX „Teatrum Stanisława Augusta”). Podczas spotkania zostaną odczytane wybrane fragmentu utworu związane z Łazienkami.
Spotkanie poprowadzi Agnieszka Martyka-Grudzień, historyczka sztuki i psycholog, przewodniczka po Warszawie, związana zawodowo z Ośrodkiem Edukacji Muzealnej w Łazienkach Królewskich.
wstęp wolny
O filozofii, tragedii oraz tym, co je łączy i dzieli
19 i 26 listopada oraz 3 grudnia 2023
Teatr Królewski w Starej Oranżerii
godz. 14:00–15:30
Ukazując tragiczny lub absurdalny wymiar ludzkiego losu, grecka tragedia przedstawiała inny wymiar mądrości niż zafascynowana przejrzystością oraz racjonalnością filozofia, i dlatego często wchodziła z nią w konflikt. Trzy składające się na seminarium spotkania będą krążyły wokół tych nie zawsze łatwych, ale inspirujących i skłaniających do refleksji relacji pomiędzy filozofią i tragedią.
- Arcydzieło dramatycznej konstrukcji (Arystoteles „Poetyka”, fragm., Sofokles „Antygona”)
19 listopada 2023 r.
„Tragedia jest to naśladowcze przedstawienie akcji poważnej, skończonej i posiadającej [odpowiednią] wielkość, wyrażone w języku ozdobnym, odmiennym w różnych częściach dzieła, przedstawienie w formie dramatycznej, a nie narracyjnej, które przez wzbudzenie litości i trwogi doprowadza do »oczyszczenia« (katharsis) tych uczuć” – pisał Arystoteles w „Poetyce”. Jego uwagi będą dla nas punktem wyjścia do rozważań zarówno nad „Antygoną” Sofoklesa, jak i nad samą istotą tragiczności.
- Szekspir czyta Montaigne’a (M. de Montaigne, „Próby”, fragm., W. Szekspir, „Hamlet”, fragm.)
26 listopada 2023 r.
W swojej przedmowie do swojego tłumaczenia „Prób” Montaigne’a Tadeusz Boy-Żeleński podkreślał: „Do Anglii »Próby« przedostały się w przekładzie natychmiast. Czyta je i naśladuje Bacon; czyta z ołówkiem w ręku Szekspir, zużytkowuje je w »Burzy«; ileż z lektury Montaigne’a musiało wejść w koncepcję »Hamleta«!”. W czasie spotkania zastanowimy się nad podobieństwami łączącymi psychologiczną przenikliwość Szekspira i Montaigne’a. Wybrane fragmenty „Hamleta” przeczyta dla nas aktor Teatru Narodowego, Oskar Hamerski.
- „Niedojrzali poeci imitują; dojrzali poeci kradną” (Thomas S. Eliot, „Kto to jest klasyk i inne eseje”, fragm., Harold Bloom, „Lęk przed wpływem. Teoria poezji”, fragm.)
3 grudnia 2023 r.
Na ostatnim spotkaniu skupimy się na koncepcji „lęku przed wpływem” Harolda Blooma. Będzie ona dla nas punktem wyjścia do rozważań na temat długiej historii artystycznej rywalizacji, twórczych rewizji i przekształceń, zapożyczeń i plagiatów. Zastanowimy się nad tym, czym jest kanon literacki i jak splendor kultury i tradycji może działać na młodego poetę paraliżująco.
Karolina Rychter – filozofka, dziennikarka (pisze m.in. dla portalu Culture.pl, magazynu Vogue Polska, miesięcznika Znak). W 2015 roku obroniła na Wydziale Filozofii UW doktorat „Znaczenie literatury dla filozofii: Rorty, Cavell, Bloom” napisany pod kierunkiem prof. Jacka Hołówki. Interesują ją związki filozofii z innymi dyscyplinami. Pisze też o winie i kulinariach. Prowadzi wraz z Joanną Szumańską poświęconą literaturze stronę internetową „Praktyki Czytania”. Wykłada na Uniwersytecie Warszawskim.
Joanna Szumańska – historyczka teatru i sztuki, doktorantka w zakładzie Historii i Teorii Teatru w Instytucie Sztuki PAN, pełnomocnik Dyrektora ds. Teatru w Muzeum Łazienki Królewskie. Prowadzi wraz z Karoliną Rychter internetowy magazyn literacki „Praktyki Czytania”.
Oskar Hamerski – od 2005 r. w zespole Teatru Narodowego. Absolwent krakowskiej Państwowej Wyższej Szkoły Teatralnej im. Ludwika Solskiego (1999). W latach 1999-2003 aktor Teatru Nowego w Łodzi. Współpracował z Narodowym Starym Teatrem im. Heleny Modrzejewskiej w Krakowie, Düsseldorfer Schauspielhaus oraz z teatrami warszawskimi, takimi jak: Wytwórnia, Laboratorium Dramatu, IMKA, Centrala Warszawa, a także z Teatrem Polskiego Radia i Teatrem Telewizji Polskiej. Związany z warszawską grupą artystyczną „Pożar w burdelu”. Laureat nagrody prezydenta Łodzi (2001) i nagrody za rolę Konrada w „Wyzwoleniu” Stanisława Wyspiańskiego, w reżyserii Mikołaja Grabowskiego w Narodowym Starym Teatrze w Krakowie na 30. Opolskich Konfrontacjach Teatralnych (2005).
Wstęp: 10 zł / spotkanie
