Od redakcji 142(195), czyli w szkołach teatralnych.

Scena więzienna w „Dziadach” Adama Mickiewicza w inscenizacji Stanisława Wyspiańskiego, Teatr Miejski w Krakowie, 1901

Prezentujemy lekko zmieniony layout naszej strony internetowej. Najważniejsza zmiana dotyczy lokalizacji cotygodniowych wstępów i komentarzy „Od redakcji”, które z dołu strony przesunięte zostały na jej górę, aby inicjowały lekturę „Teatrologii”.

W obecnej edycji ogłaszamy poruszający felieton Jarosława Jakubowskiego odwołujący się do Dziadów Adama Mickiewicza, a będący reakcją na zakończony proces dziennikarza Andrzeja Poczobuta, skazanego przez sąd w Grodnie na osiem lat obozu karnego o zaostrzonym rygorze za pisanie prawdy o Białorusi pod rządami Łukaszenki, obronę wolności słowa i praw polskiej mniejszości narodowej. W przeciwieństwie do „obrońców demokracji” w Polsce Poczobut jest strażnikiem prawdziwych wartości, ponosi rzeczywiste konsekwencje głoszenia swoich przekonań i niczym wileńscy studenci opisywani w Dziadach daje świadectwo patriotyzmu.

Felieton ten ciekawie rezonuje z innym naszym tekstem. Artur Grabowski wybrał się w Krakowie do Akademii Sztuk Teatralnych im. Wyspiańskiego, aby obejrzeć realizację Orestei Ajschylosa, przedstawienia dyplomowego Wydziału Aktorskiego. Omówienie Orestei zawraca uwagę na to, co się dzieje w polskich szkołach teatralnych. Michał Zadara jako „zarządzający procesami twórczymi” przy okazji Orestei wprowadził bowiem do krakowskiej AST „nowatorski paradygmat współpracy – Scrum”. „Jest to schemat – tłumaczy swym widzom – efektywnego współdziałania stosowany w zarządzaniu projektami” z branży IT. „Ten zestaw praktyk składa się ze spotkań, ról i narzędzi, które pomagają zespołom pracującym nad złożonymi problemami – jak stworzenie spektaklu teatralnego – lepiej zarządzać czasem i organizować pracę”, zaś „rezygnując z wielu czynności tradycyjnie przypisanych reżyser/kom i aktor/kom”. Z kolei Jakub Skrzywanek, uhonorowany Paszportem „Polityki”, ujawnił jak wyglądają zajęcia na Wydziale Reżyserii w krakowskiej AST. W ramach „Dnia Cudów” studenci muszą prezentować „w przestrzeni publicznej” zdarzenia jakoby niemożliwe „w Polsce” dzisiejszej. „Radośnie przywitaliśmy – opowiadał Skrzywanek – uchodźców z Syrii na dworcu w Krakowie. Odsłoniliśmy tablicę pamięci Szmula Wassersteina za odwagę o mówieniu o zbrodniach, które Polacy popełniali na ludności żydowskiej. No i na koniec odegraliśmy ślub pary LGBT+. Okazało się to bardzo wzruszające, bo wielu z naszych przyjaciół jest w parach nieheteronormatywnych”. Przynajmniej nikogo już nie zdziwi, że mnóstwo przedstawień krąży wokół tych trzech tematów uznawanych w krakowskiej AST za najważniejsze w Polsce. We wrocławskiej filii AST w Krakowie Paweł Miśkiewicz bowiem przygotował – w ślad za warszawską Odpowiedzialnością Zadary – recenzowany przez nas dyplom pod wymownym tytułem A najważniejsze jest… poświęcony negatywnemu stosunkowi Polaków do imigrantów z Afryki i Azji usiłujących nielegalnie przedostać się do Unii Europejskiej z Białorusi. Litował się w nim nawet nad żubrem jakoby niemogącym dołączyć do stada z powodu wybudowanego przez prawicowy rząd płotu pomimo pozostawienia w nim przejść dla wielkich zwierząt, ale nie upomniał o Poczobuta i innych Polaków z Białorusi przetrzymywanych przez Łukaszenkę w więzieniach. Proces Andrzeja Poczobuta, który pozostaje w areszcie od dwóch lat, też jakoś nie zmobilizował polskich środowisk twórczych – nawet tych młodzieńczo-idealistycznych – do protestów i wzruszających performansów.

Publikujemy również recenzję z teatru dla dzieci, który pokazuje harmonię kultur: arabskiej, chińskiej i polskiej. Marzena Kuraś obejrzała w warszawskiej Lalce adaptację Baśni o Aladynie i lampie cudownej Bolesława Leśmiana.

Proponujemy też Państwu kolejny artykuł Krystyny Berkan, która przybliża nam zjawiska z kultury francuskiej, a tym razem opisuje Paryskie doświadczenia teatralne Wyspiańskiego i Mehoffera.

Nasza redakcja objęła, jak co roku, patronat nad zbliżającą się edycją Festiwalu Nowe Epifanie. W dziale Zapowiedzi można znaleźć wszystkie szczegóły odnośnie nabycia biletów i programu wydarzenia.

rw.