Rafał Węgrzyniak / NIEMOŻLIWA ROZMOWA

fot. Krzysztof Bieliński

Kruk z Tower Andrieja Iwanowa, reżyseria Aldona Figura, Teatr Dramatyczny w Warszawie.

Na odzyskanej Scenie im. Haliny Mikołajskiej Teatr Dramatyczny – po zawieszeniu działalności spowodowanej nawrotem pandemii – zaprezentował kameralny dramat białoruskiego pisarza Andrieja Iwanowa Kruk z Tower. Ukazuje on mieszkających wspólnie Matkę (Katarzyna Herman) i jej dojrzewającego syna Kostię (Konrad Szymański). Po tajemniczej śmierci męża, której śladem była plama krwi na rękawie marynarki, wdowa zmagająca się z depresją i emocjonalnie niezrównoważona, traci kontakt z synem. Ponieważ matka obawia się, że dorastający bez ojca syn może zostać homoseksualistą, na Facebooku podszywa się pod dziewczynę i nawiązuje z nim internetowy romans. Okazuje się, że rozmowa, niemożliwa w domu, udaje się w sieci dzięki ukryciu tożsamości. Chłopak już po kilku czatach wyznaje znienawidzonej matce miłość. Matce także udziela się erotyczne uniesienie, mimo iż nie może się zgodzić na bezpośrednie spotkanie proponowane przez syna. Niestety on przypadkowo odkrywa, że korespondował z matką. Kostia wyskakuje przez okno niczym nieumiejący latać ptak, przyniesiony w klatce przez matkę w prologu sztuki i wyrzucony po odtrąceniu przez syna.

fot. Krzysztof Bieliński

Spektakl utrzymany jest w estetyce charakterystycznej dla postdramatycznego teatru dominującego obecnie na polskich scenach. Zamiast dialogu toczą się w nim właściwie dwa równoległe monologi skierowane wprost do widzów. Rozmowa, w której istotną rolę pełnią znaki wyrażające emocje, odbywa się tylko w Internecie. Poza tym przez niemal cały półtoragodzinny spektakl w tle na horyzoncie prezentowane są filmowe projekcje czy komputerowe symulacje. Jedynym obok dwóch krzeseł elementem minimalistycznej dekoracji jest wisząca pośrodku huśtawka, przy pomocy której w epilogu Kostia symuluje skok z parapetu okna.

fot. Krzysztof Bieliński

Aktorzy są w miarę wiarygodni w swych zredukowanych rolach. Zarówno Szymański, obdarzony chłopięcą sylwetką, powściągliwy w reakcjach, chociaż zdolny do brutalności, jak i Herman, grająca dojrzałą kobietę nieradzącą sobie z nadmiarem emocji i neurotycznym synem. Przy tym Herman uczyniła z Matki postać nieco komiczną ze względu na jej dezorientację w wirtualnym świecie Internetu czy młodzieżowej subkulturze gotyckiej. Powstał spektakl prosty, lecz ukazujący rzeczywisty problem psychologiczny i kulturowy, z którym usiłuje się uporać coraz więcej rodziców tracących kontakt emocjonalny i intelektualny ze swymi dorastającymi dziećmi, nieprzystosowanymi społecznie i zdradzającymi autodestrukcyjne skłonności.

Kruk z Tower. Autor: Andriej Iwanow; tłumaczenie: Bożena Majorczy; reżyseria: Aldona Figura; scenografia i kostiumy: Joanna Zemanek; światła i projekcje: Marta Miaskowska; muzyka: Radosław Dudjesta. Teatr Dramatyczny w Warszawie. Scena im. Haliny Mikołajskiej. Premiera 19 lutego 2021.