Od redakcji 120(173), czyli Teatr na Pohulance. 15 września 2022 Po powrocie z Litwy publikujemy recenzje dwóch przedstawień oraz felieton. Justyna Kozłowska omawia przeniesioną we współczesne realia polskie adaptację toczącej się w Wielkiej Brytanii w połowie minionego wieku Samotności długodystansowca Alana Sillitoe’a, graną w Teatrze WARSawy. Kamil Bujny analizuje zaś Syrenę. Antomię miłości na motywach opowiadania singapurskiej pisarki Amandy Lee Koe, wystawioną w Teatrze Współczesnym we Wrocławiu jako apologię powrotu do natury i nienormatywnej seksualności. Marek Kochan w felietonie Davos. Agenda 2030 podjął próbę odtworzenia rozmów prowadzonych przez politycznych i ekonomicznych liderów na organizowanych regularnie ich spotkaniach mających rozwiązywać problemy globalnej cywilizacji. W trakcie ubiegłotygodniowego pobytu w Wilnie odwiedziliśmy tamtejszy Teatr na Pohulance, zmieniony jeszcze za czasów Związku Sowieckiego na siedzibę Litewskiego Rosyjskiego Teatru Dramatycznego. Na frontonie i na tablicy znajduje się jego litewska nazwa. W całym budynku brakuje natomiast jakiejkolwiek informacji, że został postawiony i otwarty przez Polaków 25 października 1913 i miał służyć wyłącznie ich zespołom teatralnym, jak podkreślono w akcie założycielskim. Wznoszono go bowiem w ramach odradzania się polskiego życia teatralnego w Wilnie, które znikło w wyniku działań Cesarstwa Rosyjskiego po 1863. Przedwczoraj dotarła do nas jednak wiadomość, że minister kultury Litwy, Simonas Kairys, w obliczu wojny Rosji z Ukrainą postanowił, po konsultacjach, zmienić nazwę budynku, który odtąd ma być Starym Teatrem w Wilnie. Wybór nazwy jest jednak wątpliwy, ponieważ starym należałoby raczej nazwać teatr uruchomiony jeszcze w 1796 roku przez Wojciecha Bogusławskiego w oficynie Pałacu Radziwiłłowskiego. Natomiast gmach otwarty w roku 1913, od ulicy, przy której się znajdował, nazywano zazwyczaj Teatrem na Pohulance, niezależnie od tego czy był własnością prywatną, miejską albo państwową. Ponieważ w owej tradycyjnej nazwie, jeśli się uda do niej przekonać Litwinów, nie będzie zaznaczony jego rodowód, należałoby na fasadzie i we foyer umieścić informację o okolicznościach powstania gmachu i roli, jaką odegrał w historii polskiego teatru. O tablicę przypominającą nazwiska najwybitniejszych twórców teatru działających na Pohulance – Juliusza Osterwy, który uczynił go siedzibą Reduty w latach 1926-1929, Aleksandra Zelwerowicza czy Mieczysława Szpakiewicza – powinna już zadbać strona polska. W miniony piątek, 10 września 2022, siłami trzech polskich instytucji doprowadzono do odsłonięcia w Wilnie pomnika Adama Mickiewicza, zaprojektowanego w międzywojniu przez Zbigniewa Pronaszkę. Przygotowanie odpowiednich tablic do Teatru na Pohulance jest więc tym bardziej możliwe, tak jak uzgodnienie z władzami Litwy nadania mu odpowiedniej nazwy. rw.