Od redakcji 37(90), czyli żegnając 7 stycznia 2021 Końcówka roku 2020 była straszna. Dwa świąteczne dni zapisały się tragicznymi wydarzeniami. W Wigilię zmarła Ania Trojanowska, reżyserka. Odeszła zbyt wczesną i zbyt trudną śmiercią. Ostatniego dnia 2020 roku umarł Szczepan Szczykno, reżyser – też w okropnych, a równocześnie niezwykłych okolicznościach, które związane były z jego dobrą naturą. Pochodzili z różnych grup wiekowych, Ona niespełna pięćdziesięcioletnia, On równo sześćdziesięcioletni. Te dziesięć lat między nimi akurat stanowi w Polsce dwie różne epoki teatralne. Szczepan studiował i debiutował jeszcze w czasach PRL, ale jego życie zawodowe tak naprawdę zaczęło się w trudnej dla teatru epoce po 1989, gdy wydawało się, że teatr nie jest już potrzebny. Pamiętam dobrze jego Powrót Odysa w Teatrze Polskim w Warszawie na początku lat 90. , gdy myśleliśmy, że teatr będzie taki, jak wcześniej, tylko robiony przez młodszych reżyserów. Dlatego znak illuminati, który wykonała na scenie Barbara Sołtysik jako Penelopa do Jerzego Łazewskiego, który grał Telemacha, wydał mi się śmiałym posunięciem i długo się zastanawiałam o co Szczepanowi w tej scenie połączenia Wyspiańskiego z Oświeceniem chodziło. W ogóle Szczepan jakoś był z Wyspiańskim powiązany – dostał Nagrodę Artystyczną Młodych im. Wyspiańskiego dla reżysera, i nagrodę na XVI Festiwalu Klasyki Polskiej w Opolu za Akropolis, a poza tym wyglądał trochę jak Lucjan Rydel, ubierał się w takie jakby tużurki i nosił okulary podobne do tych Rydlowych. Był przedstawicielem straconego raczej pokolenia, które uczyło się zawodu i życia za komuny, a musiało sprostać zawodowo w pierwszej, najbardziej drapieżnej fazie kapitalizmu i zmiany mentalnościowej. Ania Trojanowska, mimo, że tylko dekadę młodsza od Szczykny, weszła już do zupełnie innego teatru, do polskiego teatru XXI wieku, debiutując pod koniec lat 90., ale istotnie pracując już po roku 2000. Wśród Jej dorobku jest prapremiera Szajby Sikorskiej-Miszczuk w Laboratorium Dramatu w 2006. Z kręgu autorów LD reżyserowała też Kurz Magdy Fertacz i w ogóle zorientowała się na nową dramaturgię. Miała jednak mało czasu, by rozwinąć karierę. Jak żegnać tych naszych odchodzących? Publikujemy dziś długie pożegnanie aktora, który umarł w 2019 – zanim „to wszystko” się zaczęło. Chcielibyśmy by właśnie tacy przedstawiciele świata teatru – jak Szczepan Szczykno, Ania Trojanowska czy bohater tekstu Bartłomieja Siwca, aktor teatru bydgoskiego Mieczysław Franaszek – ludzie z różnych powodów trochę drugiego planu, a wszystkim nam znani i potrzebni teatrowi – mogli być opisywani na naszym portalu długimi, szczegółowymi tekstami. Rok 2020 podsumowuje i żegna w swoim felietonie Jarosław Jakubowski. I tak jak w zeszłym tygodniu – w felietonie Patryka Kenckiego – widać, że ten rok zarazy ma jednak swoje Dekamerony. Publikujemy też dwie recenzje z premier – obu oczywiście on-line. Premierę Wielkiego Duetu opisuje nasz nowy autor – Miłosz Mieszkalski. Rzecz o miłości fizycznej, dla której brak nam słów. A Igor Gorzkowski wyreżyserował Bułhakowa – say no more. jhs.