Od Redakcji 90(143), czyli varia oraz list Mai Komorowskiej z repliką. 20 stycznia 2022 W tej edycji publikujemy recenzje trzech całkowicie odmiennych przedstawień. Wśród nich są dwa spektakle warszawskie: antykatolicki performans Radio Mariia z Teatru Powszechnego i adaptacja mniej znanej powieści Fiodora Dostojewskiego Młodzik w inscenizacji Igora Gorzkowskiego z Teatru Ochoty. Z kolei komedia Oscara Wilde’a Bunbury w campowej reżyserii Kuby Kowalskiego wystawiona została przez Teatr Wybrzeże z Gdańska jako manifestacja subkultury gejowskiej. Ponadto Kalina Zalewska w felietonie Zespół powraca do omawianych już przez nas w poprzednim wydaniu dwóch przedstawień z Teatru Dramatycznego w Warszawie, Rewizora Nikołaja Gogola i Sztuki intonacji Tadeusza Słobodzianka, skupiając się na rolach aktorskich. Dotarł też do nas list Mai Komorowskiej dotyczący opublikowanego w poprzedniej edycji mojego Powrotu Grotowskiego: 13 stycznia tego roku w recenzji spektaklu Sztuki intonacji Tadeusza Słobodzianka w reżyserii Anny Wieczur w Teatrze Dramatycznym Rafał Węgrzyniak m.in. napisał: „Zawadski w 1976 parokrotnie wspomina aktorkę, która opuściła zespół Grotowskiego i zaczęła z powodzeniem grać w tradycyjnych teatrach i filmach. Chodzi rzecz jasna o Maję Komorowską. Żałuję jednak, że Słobodzianek nie poruszył sprawy jej rozstania z Grotowskim w trakcie prób Apocalypsis cum figuris na tle religijnym.” Chcę powiedzieć, że o mojej pracy w teatrze Grotowskiego i o moim odejściu dużo powiedziałam w rozmowie z Barbarą Osterloff (Pejzaż. Rozmowy z Mają Komorowską dawne i nowe, s. 31-47). Nasze rozstanie się z Grotowskim nie było na tle religijnym. Prostuję to, bo nie chcę, żeby zostało po mnie coś, co nie było zgodne z prawdą. Maja Komorowska List Mai Komorowskiej mnie zdumiał, bo uwagę o jej rozstaniu z Jerzym Grotowskim skierowałem do dramatopisarza i sam zasugerowałem, że doszło do niego na tle religijnym. Aktorka więc nie ma powodu, aby coś prostować, wyjaśniać zaś wyraźnie nie ma zamiaru. Od dwunastu lat wiem, iż nie ujawni przyczyn i okoliczności swego odejścia z wrocławskiego Laboratorium. W felietonie Całopalenie („Teatr” 2010 nr 3) przy okazji oddania przez Komorowską roli Elżbiety Vogler mającej grać Weil w Ciele Simone Krystiana Lupy w Teatrze Dramatycznym w Warszawie zauważyłem, że powtórzyła się sytuacja z 1968 z prób Apocalypsis cum figuris, gdzie tekst Weil o spotkaniu z Jezusem wygłaszał Jan jako odtrącony homoseksualista. Komorowska natychmiast zareagowała i w długich rozmowach telefonicznych przekonywała, iż nie mam prawa jako historyk i krytyk teatru dociekać, na jakim tle doszło do zakończenia jej współpracy zarówno z Grotowskim, jak i z Lupą, bo to są jej tajemnice. Jednak Lupa swój spór z Komorowską uczynił jednym z tematów Ciała Simone i wkrótce wszyscy jego widzowie dowiedzieli się, że aktorka oddała rolę, nie chcąc grać w spektaklu niezgodnym z jej katolicyzmem, przynajmniej wówczas publicznie demonstrowanym. Komorowska w tej sytuacji zaczęła w prasowych wypowiedziach tłumaczyć swoją decyzję, dlatego pozwoliłem sobie w recenzji Sztuki intonacji wyrazić żal, że Słobodzianek w swym dramacie nie starał się sprowokować Mai Komorowskiej do ujawnienia dlaczego zrezygnowała z grania w Apocalypsis cum figuris, bo być może straciliśmy szansę na poznanie jednej z tajemnic Laboratorium. Rafał Węgrzyniak