Od redakcji 50(103), czyli przemoc 15 kwietnia 2021 Temat gorący i aktualny, choć nienowy. Przemoc, manipulacja, mobbing obecne w relacjach między ludźmi niemal od zawsze, absorbują środowisko teatralne już od jakiegoś czasu. Czy uda się je rozwiązać systemowo, tak jak wszyscy by tego pragnęli? Także nasze dzisiejsze wydanie, przynoszące trzy recenzje z premier prezentowanych w formie online, bezpośrednio lub pośrednio odwołuje się do spraw przemocowych. O Kaliguli według Alberta Camusa z Teatru Polskiego we Wrocławiu w reżyserii Roberta Czechowskiego pisze Jagoda Hernik Spalińska. Zwraca jednak przede wszystkim uwagę nie tyle na samą tematykę manipulacji, nadużyć i stosowania siły przez tyranizującego podwładnych cezara, co na niewykorzystanie szansy na oryginalny i ważny spektakl, który zrobiony został niejako według gotowej sztampy na europejski teatr XXI wieku.„Przekroczenie” na zamówienie wykreowane przez Czachowskiego to częste signum temporis obecnego postdramatycznego teatru. Rafał Węgrzyniak z kolei recenzuje przedstawienie osnute wokół Powrotu do Reims Didiera Eribona z warszawskiego Nowego Teatru, ze szczególną, bo opartą częściowo na osobistych doświadczeniach, rolą Jacka Poniedziałka, którą tyleż uwiarygadnia, co podważa wydana i promowana niedawno książka aktora (Nie)dziennik. W swej recenzji pod tytułem Hipster z proletariatu Węgrzyniak sugeruje, że ujawniony przez media konflikt pomiędzy aktorami grającymi w Powrocie do Reims sprawił, iż spektakl ten stał się wręcz autokompromitacją teatru krytycznego. Trzecia recenzja – monodramu Mamałyga przygotowanego przez Joannę Zdradę i Sabinę Drąg według książki Dlaczego dziecko gotuje się w mamałydze Aglaji Veteranyi, opisuje nową, ciekawą formę spektaklu na pograniczu teatru i „nowego cyrku”, w którym przemocowe działania także nie są czymś obcym. W swym cyklu Listy polskie Patryk Kencki w tekście Czyja jest władza, tego jest przemoc podejmuje temat nadużyć i opresjności wykładowców uczelni artystycznych w stosunku do studentów, podkreślając „mizerność człowieczej natury”. Przywołuje ponownie swą sugestię, by zorganizować, niezależnie od propozycji przygotowania kongresu o etyce w teatrze, także dyskusje nad etyką w teatrologii. W zapowiedziach informujemy o nowym kierunku Wiedzy o Teatrze i Filmie w Uniwersytecie Opolskim. Są to studia licencjackie I stopnia zakresem swym obejmujące teorię i historię teatru, dramatu i filmu polskiego i powszechnego. Program studiów przewiduje dwa moduły dziennikarski oraz administracyjno-menedżerski, zajęcia teoretyczne i praktyczne. Miejmy nadzieję, że nowy kierunek studiów zdecydowanie odetnie się od złych praktyk przemocowych, do których dochodzi na naszych uczelniach. mk.